کلمه لیزر خلاصه ای از ابتدای کلمات Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation می باشد که بیشتر رساننده نحوه ی تولید آن می باشد . و به معنای تقویت نشر نور برانگیخته است . اشعه لیزر دارای شدت بالایی می باشد . در واقع تمرکز فوتون های نور لیزر در یک مقطع کوچک باعث درخشندگی و شدت بالای آن می شود . تمام فوتون های نور لیزر دارای یک طول موج مشخص و فرکانس مشابه می باشند و نور لیزر به صورت یک باریکه منظم و مواز ی منتشر می شود . از لیز رهای کم توان در درمان درد و زخم و تسکین درد استفاده میکنند . البته میزان پارامتر های لیزر در درمان نقش بسیار مهمی دارد .

روش درمان با لیزر های کم توان به این صورت است که ا ز تابش نور توان پایین در محدوده 830-540 نانومتر استفاده می شود . به نظر میرسد اثرات درمانی این روش توسط واکنش های شیمیایی که باعث تغییر نفوذپذیری غشا سلولی و به دنبال آن افزایش ساخته شدن پرولیفراسیون سلولی می شود است. علت این اثرات مثل لیزر جراحی به دلیل حرارت نمی باشد . لیزر درمانی کم توان در پزشکی ، دندانپزشکی و دامپزشکی  در موارد بیماری های مختلف و به طور عمده در مورد درمان زخم و کنترل درد بکار می رود .

لیزر های کم توان یا سرد لیزر هایی هستند که اثر حرارتی بر روی بافت نمی گذارند و با تحریک نوری بر روی سلول ، باعث واکنش های نوری در بافت می شوند که به آن Photobiostimulationمی گویند .

محدوده طول موج لیزر های کم توان در تسکین دردها نور مرئی و نور مادون قرمز می باشد وتوان این لیزر ها معمولا زیر 250 میلی وات می باشد .

فیزیولوژی سلولی لیزر های کم توان :

به دنبال تابش فوتون های لیزر به سلول ، پاسخ سلولی با فعال شدن فوتواکسپتور های موجود در زنجیره ی تنفسی واقع در میتوکندری آغاز می شود و در اثر آن ردوکس سلولی تغییر حالت داده و همراه با تغییرات غشا سلولی با جابه جایی کلسیم و تغییرات PHو فعال شدن دوبلیکاسیون منجر به ساخته شدن پروتئن می شود . بدین ترتیب پاسخ های سلولی از سطح سلولی به سطح بافت و ارگان کشانده می شود و اثراتی مانند ضد التهاب ، ضد ادم ، و تورم ، بی دردی ، تکثیر سلولی و تسریع در درمان ، شیفت متابولیسم به سمت هوازی و متعادل کردن سیستم ایمنی حاصل می شود .

در کل پاسخ فیزیولوژیک بافت برای لیزر های کم توان شامل تحریک بیولوژیک سیستم اثر بر روی سیستم ایمنی ، اثر ضد التهاب و ضد ادم ، اثر بر روی عروق و سیرکولاسیون ، اثر بر روی ترمیم زخم ، اثر ضد درد ، اثر بر روی اعصاب می باشد . و مکانیسم کاهش  التهاب و ادم لیزر به صورت تغییر سنتز ، مهار سنتز برای کنین ها ، افزایش ترشح ، کاهش ریلیز هیستامین است .

امروزه پس از مطالعات و تجربیات بیشتر در کاربرد لیزر ، اثرات ضد درد و ترمیمی آن در درمان بیماری های مختلف استفاده می شود از جمله در زخم های مقاوم به درمان مانند زخم های دیابتی و عروقی

مروری بر تاریخچه لیزر درمانی کم توان

مقالات در زمینه در مان لیزری کم توان ( که در ان تحریک زیستی لیزری نام داشت ) بیش از 30 سال انتشار یافتند. از آن زمان به بعد حدود 2000 تحقیق در مورد این موضوع بحث برانگیز انتشار یافته اند . در دهه های 1960 و 1970 پزشکان  اروپای شرقی علی الخصوص اتحاد جماهیر شوروی و مجارستان فعالانه در زمینه تحریک زیستی لیزری پیشرفت کردند. اما دانشمندان در سر تاسر جهان همچنان با تردید به کارایی  مطالعات انجام شده در این زمینه نگاه می کردند ، مطالعاتی که ادعا میکرد پرتو های لیزر مرئی با توان پایین می تواند مستقیما بر یک ارگانیزم در سطح مولکولی تاثیرگذار باشد  مسئله همدوسی پرتو های   لیزر برای داشتن تاثیرات تحریک امیز بر موضوعات بیولوژیکی بیش از یک تردید ساده بود . پشتیبانان این روش در کشور های غربی  همانند ایتالیا، فرانسه ، و اسپانیا و همچنین ژاپنو چین این روش را به عنوان یک روش موثر انتخاب کرده و توسعه دادند اما این روش همچنان خارج از روند های پزشکی قرار دارد . نکات بحث برانگیز در تحریک زیستی توسط لیزر که در آن زمان از عناوین بسیار جالب و مورد علاقه بود . در بررسی های متعدد د راواخر دهه 1980 تحلیل شدند

از ان زمان تا کنون درمان های پزشکی با کمک منابع نوری همدوس ( لیزر ها) یا نور غیر همدوس (دیودهای ساطع کننده نور، LEDها )دوره کودکیو نوجوانی خود را پشت سر گذاشته اند . بسیار ی از نکات بحث بر انگیز در دوران کودکی این روش ها ، اکنون دیگر  مسئله مهمی نیستند . اخیرا درمان لیزری با توان پایین ( یا فوتوبیومودولاسیون ) به عنوان بخش مهمی از درمان با نور و همچنین فیزیوتراپی پذیرفته  شده اند . در حقیقت ، درمان با نور یکی از قدیمی ترین روش های درمانی است که توسط انسان بکار گرفته شده است ( در تاریخ شاهد درمان با نور خورشید هستیم و سپس درمان با نور رنگی و درمان با uv را شاهد هستیم ) شما می توانید تاریخچه کوتاهی از کار های آزمایشی در زمینه درمان با نور رنگی را در بسیاری از موضاعات بیولوژیکی بیابید . استفاده از لیزر و LEDها به عنوان  منابع نوری ، گام  بعدی در زمینه توسعه تکنولوژیکی در روش درمانی با نور بوده است .

امروزه کاملا مشخص شده است که  درمان با لیزر را نمی توان جدا از روش های درمانی فیزیوترراپی دانست ، روش هایی که در آنها از فاکتور های فیزیکی مثل میدان های مغناطیسی با پالس هایی با فرکانس پایین استفاده می شود  یا از میکروویوها با زمان های متغیر ، استاتیک و با تلفیقی از میدان های مغناطیسی استفاد ه می کنند ، یا از اولتراسوند متمرکز ، جریان الکتریسیته و غیره . برخی از جنبه های مشترک واکنش های  مشترک واکنش های بیولوژیکی به عوامل فیزیکی بطور کامل مورد تجزیه  و تحلیل قرار گرفته اند .

در خصوص درمان لیزر با توان پایین ، امروزه دیگر پرسش اصلی بیولوژیکی نور نیست بلکه پرسش اصلی چگونگی کارکرد لیزر های درمانی و LEDها و ارگانیزم ها می باشد و در ضمن اینکه کدام پارامتر های نور برای استفاده ها ی مختلف از منابع نوری مناسب تر می باشند نیز مطرح می باشد .

 خانم دکتر عادله گرانمایه

فلوشیپ لیزر درمانی لیزر های کم توان