طب سوزنی  همان طب سنتی چین است که از هزاران سال پیش برای درمان بسیاری از بیماری ها و تسکین انواع دردها مورد استفاده قرار گرفته است . بعضی از محققین قدمت این طب را به عصر حجر یعنی به زمانی نسبت می دهند که از ابزارهای سنگی معمولا برای کارهای جاری و درمان ها استفاده می شده است .

کاملا مشخص شده است که طب سوزنی حتی در عصر حجر نیز وسیله ورود سنگهای تیز شده در نقاط معینی از بدن بکار می رفته است . سابقه مکتوب اصطلاح اولیه  سوزن های سنگی در کشور چین حداقل به 500 سال قبل از میلاد باز می گردد . دردوران سلطنت سلسله هان و 200 سال قبل از میلاد مسیح تحقیقات همه جانبه ای درباره ی طب سوزنی انجام شد و این کار طی چند سال ادامه داشت . تا در زمان حکومت  سلسله  مینگ موقعیت تشریحی نقاط بدن دقیقا شناخته شد و در سال 690 میلادی اولین دایره المعارف  طب سوزنی چین منتشر گردید  و در سال 1070 میلادی دانشکده پزشکی پکن گسترش یافت . اکنون قرن هاست که در این کشور مبانی علمی در مراکز علمی دانشگاهی به صورت مدون در اختیار محققین  و افراد علاقه مند  قرار دارد .

مسافرت های مارکوپلوی ایتالیایی در اواخر قرن 13 سبب شناسایی مبهمی از این کشور شد . بعد ها کشور چین تا اندازه ای شناخته شده ، ولی فقطاز نظر نظامی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفت . غربی ها تا قرن 17 یعنی تا زمان که اولین فرستادگان بویژه میسیون مذهبی که در زمان لویی چهاردهم به پکن اعزام شدند ، اطلاعی از طب  چینی نداشتند . اینان در مدت توقف خود در این کشور ،  آداب و رسوم و تمدن چینی را مطالعه و با مشاهده طب چینی در حیرت ماندند . پس از مراجعت از چین مشاهدات خود را در اختیار هم میهنانخود قرار دادند و همین عده بودند که کلمه آکوپونکتور مشتق از کلمه لاتین آکوس (سوزن ) و پونکتور(گزش ، جای نیش ) را وضع نمودند . اولین تالیف درباره طب سوزنی در سال 1671 توسط رپ هارویو فرانسوی صورت گرفت . او در سال 1898 به علت دارا بودن دیپلم از مدرسه السنه شرق ، از طرف وزارت  امور خارجه فراسه به چین اعزام شد .در این موقع همه گیری وبا در ایالت یونان فو ظاهر شد ه بود . او با کمال حیرت و تعجب مشاهده نمود در بیمارستان ها بیماران با طریقه درمان سخت مورد توجه وی قرار گرفت . وی در چین در این زمینه مطالعه را آغاز و رسما  مشغول کاراموز یشد و  در ردیف اکادمیس ها قرار گرفت . سولیه پس از 20 سال اقامت در چین به فرانسه مراجعت  کرد . اولین کار نمایشی او در بیمارستان سنت انتوان بود که در مورد درمان بیماران مبتلا به فلج نصف بدن طریقه طب سوزنی را به کار برد . بیمار زنی بود که از چندین سال قبل به فلج یمه بدن شده بود . سولیه در  سه نوبت سوزن کاری ، اندام فلج او را که سالها بیب حرکت مانده بود به کار انداخت . فعالیت وی در سایر بیمارستان ها نیز فقط با استفاده از چند سوزن ادامه یافت . سولیه در عین حال که مشغول درمان بیماران از این طریق بود به ترجمه اثار چین نیز اشتغال داشت . و در سال 1934 کتابی تحت عنوان ( خلاصه طب سوزنی ) انتشار داد . بعد از  سال 1949 میلادی که جمهوری خرق چین پایه گذاری شدن ،یک دوره رنسانس برای طب سوزنی انجام گرفت . ایجاد بی دردی و بیهوشی توسط طب سوزنی برای انجام جراحی باعث علاقه مندی بسیاری از پزوهشگرانبه طب سوزنی شد .

در سال 1979 سازمان بهداشت جهانی ،کاربرد طب سوزنی را برای درمان 41 بیماری مورد تایید قرار داد که می توان به مواردی  همچون بیماری های گوش و حلق و بینی ، گوارشی ، فلج پس از سکته مغزی ،آسم بیماری های چشم ، اختلالات دستگاه عصبی و درد کمر و شانه و دردهای ناشی از ارتروز و بسیار ی از بیماری های دیگر اشاره نمود

با ادامه تحقیقات روش های دیگری برای تحریک سوزن ها یا نقاط ان از جمله امواج لیزری ، مادون قرمز و استفاده از شعله سازی یا موکساباسون با روش های جدید مطرح شد . همچنین زمینه های دیگری در این رشته از جمله طب سوزنی سر ، طب سوزنی دست و پا و طب سوزنی گوش مورد استفاده و پژوهش قرار گرفت که همه این موارد هم اکنون در مراکز معتبر علمی نیز کاربری خاص خود را دارد . هم اکنون این روش به صورت علمی در کلینیک  درد گیلان نیز همراه با استفاده از سایر روش های درمان درد مورد استفاده قرار میگیرد .

فلسفه در طب چینی :

در فلسفه قدیم چین ،شناخت  شامل سه کلمه  است ، یانگ ، یین و تائو . کلمه (یانگ ) به معنی روشنایی و خورشید و کلمه (یین ) به مفهوم  فقدان روشنایی و تاریکی است ، وجود تضاد بین روز و شب ، روشنایی  و تاریکی ، گرما سرما ، خشکی و رطوبت ، زندگی و مرگ مسایلی هستند که توسط فیلسوف مشهور چینی به نام فوهی در سی قرن پیش به صورت نظریه ( یانگ و یین ) که یکی بدون دیگری وجود ندارد . مطرح شد . این است اساس پایه (تائو) قانون منحصر به فردی که بر تمام فلسفه چین حاکم است . فرضیه دو تایی  ( یانگ ) و  (یین)جوهر و چکیده عالم است . بنابراین فرضیه اسمان مانند  خورشید (یانگ ) و زمین  همانند ماه (یین ) می باشند . موجودات زنده نیز دارای این دو اصل  هستند . مذکر بودن ، فعالیت  درخشندگی  و خشونت از خصوصیات یانگ می باشد که در طرف چپ قرار گرفته و سیاه  رنگ است ، رقم ان فرد و سایر ارقام  یانگ  نیز طاق هستند . (یین) نماینده مونث بودن ، عدم فعالیت ، کدورت و نرمش  است و در طرف راست واقع شده و سفید رنگ می باشد . رقم آن  دو  ارقامش جفت هستند . اما  دربا ره انسان  هر موجود زنده ، از یک نقطه نظر ممکن است دارای  یانگ و از نقطه نظر دیگر دارای یین باشند .

می دانیم که نوسانات نبض به علت انقباضات (سیستول ) و انبساط ( دیاستول ) قلب حاصل می شود و از نقطه نظر معینی اداره و خون را به جریان می اندازد توجیه عمومی این مسئله از انطباق (یانگ و یین ) در دستگاه عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک می باشد . پرکاری اعصاب سمپاتیک سبب بیماری هایی میگردد که با افزایش یانگ تطبیق می نماید پرکاری دستگاه  پاراسمپاتیک منجر به واگوتونی می شود که طب چینی  کلیه اختلالات حاصل از آن را به علت افزایش (یین ) می دانند . هدف نهایی طب چینی عبارت از ایجاد تعادل بین دو نیروی  است که هم ارز ان در طب غیر غرب برقراری تعادل بین دو دستگاه عصبی می باشد که اثرات متضاد دارند .

عناوین یین و یانگ همانند نیرو های  طبیعی قابل در ک است . به طوریکه بدون وجود یکی دیگری کاملا نامفهوم می باشد . یک (یانگ) و یک (یین ) عبارتست از تائو و تائون قانون کمال است . سبب ارتباط بین عالم صغیر و عالم کبیر و هم چنین  مکتب دیگری نیز در فلسفه قدیم چین وجود داشت  که ساختمان و مبدا عالم را بر5 عامل استوار می دانسته در اغاز این دو مکتب از هم مجزا بوده ولی بعدها با هم ادغام گردید .

این عوامل عبارتند از چوب ، اتش ، فلز ، اب ، ستاره ژوپیتر ، مارس ،سارتون ، ونوس و مرکور با عوامل مذکور همراه بوده و آنها را به وجود اورده اند . این ارتباط به 5 عضو تقسیم  می یابد . کبد، قلب ، طحال، ریه ، کلیه ، تمام این عوامل در قلمرو دو نیروی (یانگ) و (یین ) بوده و ارتباط آنها با یکدیگر کاربردی   در طب قلمرو دو نیروی (یانگ ) و (یین ) بوده و ارتباط انها با یکدیگر کاربردی در طب داشته که عبارت از تشخیص و درمان بیماریها بوده  است .ساختمان بدن انسان را نماینده شکل مادی ،5 عامل می دانستند . بنابر نوشته جات (نی کینک ) چینی های قدیم افراد را  به ترتیب زیر طبقه بندی می کرده اند .

انواع چوبی :رنگ مایل به سبز ، قد بلند ، شانه ها دست و پا کوچک این افراد عبارتند از طبقه کارگران بوده اند .

انواع اتش :رنگ سرخ ، سر و دست و پا کوچک ، شانه و شکم مدور :افراد فعال

انواع خاک :رنگ زرد ،سر بزرگ ،شکم و صورت گرد ، شانه ها گوشت دار . افراد آرام

انواع فلز:رنگ سفید ،سرکوچک ، شانه ها تنگ ، دست و پا کوچک ، افراد ساده

انواع آب :رنگ مایل به سیاه ،سر بزرگ ، شانه ها تنگ شکم بزرگ ،ستون فقرات بلندتر از طبیعی :افراد متحرک

در این توصیف رنگ ، نشان دهنده انرژی مجرد عوامل می باشد . تناسب ثابتی نیز ، بین ارتباط احشا ء اخلاط با عوامل 5 گانه ، فصول و غیره وجود دارد . بیماری به علت  زیاد کاری یا عیب یکی از این نیروها حاصل میگردد.