گوش درمانی یا طب سوزنی گوش عبارت است از درمان بیماری های مختلف به کمک تحریک نقاط خاص از لاله گوش به وسیله سوزن.

تاریخچه

این روش درمانی کتاب نی جینگ(300-500) سال ،-قبل از میلاد مسیح و سایر نوشته های پزشکی یاد شده است. در کتاب هوآنگ دی نی پینگ گفته شده است:" گوش مکانی است که در آن همه کانال ها به هم می پیوندند."

البته مشخص نیست که در زمان های باستانی استفاده از طب سوزنی گوش به چه میزان شایع و معمول بوده است. در طب غربی نیز برای درمان بیماری هایی همچون سیاتیک بخش های ویژه ای از گوش را داغ می کردند.

در کشور لایون فرانسه ، طب سوزنی گوش به وسیله دکتر پال نوژیه (paulnogire) در سال 1950 معرفی شد که توسط یافته های جدیدی همچون " رفلکس گوشی_ قلبی auriculocardial reflex" تکمیل گردیده است. در حال حاضر بی حسی طب سوزنی گوش دارای جایگاهی برجسته در کتاب های درسی طب سوزنی چینی می باشد. با توسعه استفاده از بی حسی طب سوزنی جت انجام اعمال جراحی، کاربردهای جدیدی از طب سوزنی گوش آشکار و معلوم گردید که حالت بی دردی در نواحی خاصی از بدن به علت تحریک ناحیه مربوطه آنها در گوش به وجود می آید. اکنون در بسیاری از مراکز درمانی، بی حسی طب سوزنی با استفاده از نقاط طب سوزنی گوش انجام می شود. روش و هنر " سوزن کاری " به گوش بیمار در طول چهار قرن قبل از میلاد مسیح یک روش و معالجه پزشکی استاندارد در کشورهای حوزه مدیترانه محسوب می شده است. اسناد و مدارک موجود حاکی از اعمال آن در هندف چین، یونان و مصر باستان است، هر چند تا زمانی که دکتر نوژیه آن را دوباره احیا کرد، به فراموشی سپرده شده بود.

اساس روش گوش درمانی

دکتر نوژیه ، متوجه شد که بساری از بیماران وی دارای علایم عجیبی از سوزن سوزن شدن بخش هایی از گوش خود هستند. این علایم که توسط درمانگر عادی محلی ایجاد شده بود، نوعی " معالجه خاصی " برای درمان سیاتیک محسوب می شد.

او در پی یافتن توجیه و دلیل بالینی آن بر آمد، و تدریجا دریافت که هر کدام از نقاط طب سوزنی موجود بر روی گوش می تواند به مثابه یک بازتاب یا آینه منعکس کننده سلامتی بخش خاص از بدن عمل کند.

تحقیقات ایشان همچنین نشان داد که وصل کردن نقاط مختلف ، نماد اولیه یک کودک متولد نشده را که در رحم مادر به شکل وارونه قرار گرفته است ، نشان می دهد. او از این یافته تحقیقاتی نتیجه گرفت که گوش انسان از منظر مینیاتور بازتابی از کل بدن انسان است و بنابراین امروزه گوش درمانی از جزء علم رفلکسولوژی به حساب می­آورند.درمانگران روش درمانی از طریق لاله گوش ادعا می کنند که از طریق درمان فقط بخشی از بدن بیمار ، مثلا گوش وی ، می توانند بیماری سایر نقاط سیستم بدنی وی را درمان کنند. برای مثال ، شانه راست بیمار که درد دارد، معمولا از طریق گوش راست وی درمان می شود مراحل درمان و معاجه که از طریق گوش چپ تجویز می شود، غالبا به همان اندازه مفید و موثر واقع می شود.

آنها بر این اعتقاد هستند که گوش انسان دارای بیش از 200 نقطه طب سوزنی است که همگی از نظر فیزیکی با مناطق خاص بدن ارتباط دارند. " امواج شفا بخش " ( healing wave) از طریق پایانه های عصبی تحریک کننده موجود در نقاط مناسب بدن به موازات عصب به منطقه دارای عارضه ارسال می شوند و هر نقطه ای از بدن که دارای ناراحتی و عارضه یا بیماری است، بر نقطه مرتبط با خود در گوش اثر می گذارد. این اثر متقابل خود را در اشکال ندول های کوچک، رگه های سفید ، خراش یا اگزما نمایان می کند.

رابطه بین لاله گوش و کانال ها ، مجاری فرعی و اندام های زانگ فو (Zang-fu)

از نظر طب سنتی چین ، گوش اندام جداگانه ای نیست بلکه به طور نزدیکی با کانال ها، مجاری فرعی و اندام های زانگ فو پیوند دارد و به عنوان یک اندام کامل ، بخشی از بدن می باشد. همان طور که در کتاب نی جینگ اشاره شده است، " چی" و خون تمامی 12 کانال و 365 مجرای فرعی آنها به طرف صورت و مغز صعود می کنند. شاخه هایی از این مجاری به گوش می رسند تا فعالیت طبیعی قدرت شنوایی را فراهم نمایند. این موضوع رابطه بین گوش و کانال های هر مجاری را تحت قانونی کلی در می اورد . مخصوصا ، شش کانل یانگ به ترتیب به داخل گوش یا اطراف آن وارد می شوند. یعنی به عبارت دیگر کانال روده کوچک دست – تای یانگ ( Hand- Taiyang ) ، کانال روده بزرگ دست – یانگ مینگ ( Hand – Yang ming) ، کانال سان چیائو ( sanjiao) دست شائویانگ ) Hand Shaoyang ) وارد گوش می شوند، در حالی که کانال معده پا – یانگ مینگ ( Foot –yangming) و کانال کیسه مثانه پا – تای یانگ (Foot- taiyang) به ناحیه پیرامون لاله گوش می رسند. شش کانال یین از طریق شاخه های دوازده کانال به طور غیر مستقیم به گوش ارتباط می یابند. به علاوه از میان هشت کانال فوق العاده ، مجاری یانگ چیائو(Yang-giao) و یین چیائو(Yin giao) به ناحیه پشت گوش وارد و مجرای " یانگ وی" (Yangwei) بعد از گشتن به دورسر وارد گوش می شود. بر اساس همین حقایق است که نی جینگ مدعی است که گوش محل به هم پیوستن تعدادی از کانال ها میباشد. در نوشته های طبی باستانی ، مطالب متعددی درباره ارتباط بین گوش و اندام های زانگ فو می توان یافت. برای نمونه ، نی جینگ متذکر می شود که ذخیره فذروان " چی " کلیه ، فعالیت طبیعی شنوایی گوش را فراهم می نماید و کمبود جوهر ( esscence) در کلیه منجر به نارسایی مغز و به نوبه خود موجب سرگیجه وزوزگوش می گردد. این موارد نشان دهنده وجود ارتباط فیزیکی و آسیب شناسی بین گوش و اندام های زانگ چو می باشد.

در شرایط طبیعی ، در میان فعالیت های فیزیولوژیک بخش های مختلف بدن تعادل و هماهنگی نسبی برقرار می باشد. در صورت وجود عدم تعادل و ناهماهنگی و وقوع روکود کانال (shannel stasis) می توان واکنش های آنها را بر روی نواحی مربوطه شان د گوش شناسایی کرد . از لحاظ کلینیکی ، می توان بیماری های بخش های مختلف بدن را به وسیله سوزن زدن به نقاط مربوطه شان در گوش درمان کرد .در اثر این عمل ممکن است جریان آزاد "چی" و ( خون) در کانال ها و مجاری فرعی تقویت و توسعه یافته و اندام های زانگ فو تنظیم گردد .

ساختمان تشریحی سطح لاله گوش

بیش از 200 نقطه بر روی لاله گوش شناسایی و توصیف شده اند که در این میان 70 نقطه از آنها بیش از دیگر نقاط به کار می روند .به علت اندازه کوچک لاله گوش ، تعیین دقیق محل نقاط گوش بسار مهم است . از این رو ، شناخت ساختمان تشریحی سطح لاله گوش در تععین محل نقاط ، کمک بسار موثری خواهد کرد لاله گوش از یک صفحه غضروفی انعطاف پذیر ، لاله نازکی از چربی در بافت پیوندی که شاخه های عصبی فراوان به آن وارد می شود ، تشکیل شده است. اعصاب اصلی تامین کننده گوش عبارتند از : عصب گوش یزرگ(great auricular) و پس سری کوچک (lesser occipital) منشعب از اعصاب 2 و3 تمامی گردن ( 2nd and 3rd cervical sginal nerve)، شاخه گوشی – گیجگاهی (auricul-temporal) ، عصبی 3 قلو (trigeminal nerve)، شاخه گوشی خلفی( posterior auricular branch) و شاخه ترکیبی اعصاب واگ (vagus nerve) و حلفی زبانی (gloss pharyngeal nerve) علاوه بر اینها رشته های عصب سمپاتیک (sympathetics) نیز به همراه عروق خونی وارد گوش می شوند . در این جا برای روشن تر شدن موضوع ، ساختمان تشریحی سطح لاله گوش که در ارتباط با طب سوزنی گوش می باشد، به طور خلاصه در زیر توضیح داده می شود

1. حلزون (helix) : لبه و حاشیه برجسته دو گوش
2. پایک حلزون (helix crus) : انتهای داخلی حلزون ، یک برجستگی افقی
3. تکمه گوشی ( Auricular tubercle) : تکمه­ای کوچک در سمت خلفی فوقانی حلزون
4. دم حلزون (Helix cauda) : انهای تحتانی حلزون در محل اتصال حلزون و نرمه گوش
5. ناحیه مقابل حلزون ( Antihelix) : برجستگی منحنی شکل در مقابل حلزون ، بخش فوقانی آن به پایک های مقابل حلزونی فوقانی و تحتانی منشعب می شود.
6. فرو رفتگی مثلثی (triangular fossa) : فرورفتگی بین دو پایک مقابل حلزونی
7. زورقی (یا فرورفتگی زورقی شکل)(or scaphoid fassa) scapha: فرو رفتگی خمیده و منحنی شکل باریک بین برجستگس های حلزونی و مقابل حلزونی
8. زبانه (tragus) : زبانه کوچک و خمیده ای در جلوی گوش
9. شکاف فوق زبانه ای( Supratragic notch) : فرو رفتگی بین پایک جلزون و لبه فوقانی
10. ناحیه مقابل زبانه (Antitragus) : دکمه کوچکی در مقابل زبانه و زیر برجستگی مقابل حلزون
11. شکاف بین زبانه ای (intertragic notch): فرو رفتگی بین زبانه و برجستگی مقابل زبانه
12. شکاف بین برجستگی مقابل زبانه و برجستگی مقابل حلزون
13. نرمه گوش (Lobule) :بخش پایینی گوش جایی که در آن غضروف وجود ندارد
14. صدفه قایقی(cymba conchae)
15. صدفه غاری(cavum conchae) :صدفه تحتانی نسبت به پایک حلزون
16. سوراخ مجرای شنوایی خارجی: این روزنه داخل صدفه غاری توسط زبانه پوشش داده شده است.

نقاط گوش(Auricular point) و نحوه توزیع آنها در گوش

منظور از نقاط گوش ، نقاط خاصی بر روی لاله گوش می باشد که با تحریک این نقاط نسبت به درمان بیماری ها اقدام می شود. طبق تئوری طب سوزنی گوش تمامی اعضای بدن به نحوی بر روی گوش منعکس شده اند، همانند بازتاب اعضای بدن بر روی مغز که هر یک از بخش های مختلف بدن در ناحیه ویژه ای از مغز نشان داده می شود. اختصاصی بودن طرح اعضای بدن بر روی گوش ، طی آزمایش هایی توسط انستیتوی فیزیولوژی شانگهای در حیوانات نشان داده شده است.

در یکی از آزمایش ها به طور عمدی زخمی در معده یک خرگوش ایجاد کرد. در پی این عمل مقاومت الکتریکی پوست در نقطه معده گوش خرگوش کاهش یافت. این تغییر مقاومت الکتریکی پس از بهبود زخم ایجاد شده در معده بر طرف گردید و در طی آزمایش نیز با تزریق داروی بی­حسی موضعی این تغییر مقاومت الکتریکی از بین رفت. به طور کلی در صورت بروز اختلال در اندام های داخلی یا سایر بخش های بدن ، بازتاب های گوناگونی نظیر حساسیت کاهش، مقاومت الکتریکی، تغییر مورفولوژیک و تغییر رنگ بر روی بخش های مربوطه آنها در لاله گوش می توان تشخیص داد. در تشخیص بیماری ها نیز می توان چنین پدیده­هایی را مورد توجه قرار داد. بر همین اساس Nogier " رفلکس گوشی- قلبی" را کشف کرد. در طی بررسی های دقیق بر روی نقاط حساس شده گوش متوجه تغییرات نبض رادیال گردید و آن را برای رسیدن به یک تشخیص طبی با ارزش یافت. در این روش پزشک نبض دست بیمار را توسط دست چپ احساس می کند و هم زمان به کمک یک میله نوک کند به بررسی حساسیت نقاط گوش می پردازد، در رفلکس مثبت گوشی- قلبی متعاقب لمس شدن ناحیه مربوط به اندام بیمار، نبض تغییر میکند. تحریک محل های حساس شده می تواند از بروز بیماری پیشگیری کند. به این محل ها ، نقاط نازک شده، نقاط با افزایش قدرت هدایت ، یا نقاط حساس نیز گفته می شود.

نقاط گوش ، بر طبق الگوی معینی بر روی گوش توزیع شده اند . با توجه به این که شکل ظاهری لاله گوش را می توان مانند جنین انسان در داخل رحم و با سری رو به پایین تصور نمود به همین ترتیب ، نقاطی که بر روی نرمه گوش قرار دارند به سر و ناحیه صورت ، نقاط روی فرو رفتگی خمیده ( زورقی) به اندام های حرکتی فوقانی ، نقاط روی برجستگی مقابل حلزون و دو " پایک" آن ، به تنه و اندام های حرکتی تحتانی و نقاط روی صدفه های قایقی و غاری و اندام های داخلی بدن مربوط می شوند. بعضی نقاط نیز دارای اثرات ویژه ای می باشند ، موقعیتی مستقل و مخصوص به خود را دارند، مانند نقطه "شن من-گوش" ( ear-shen men) که اثر تسکین و بی دردی عمومی دارد. نرمه گوش به وسیله سه خط افقی و دو خط عمودی به 9 ناحیه تقسیم می شوند تا تعیین محل نقاط این قسمت به راحتی انجام گیرد . به این منظور ، ابتدا خطی افقی در لبه غضروفی شکاف بین زبانی رسم و سپس به وسیله دو خط موازی زیر اول نرمه گوش به سه قسمت عرضی تقسیم می شود. در مرحله بعد ، خط موازی دوم به وسیله نقطه گذاری به سه بخش مساوی تقسیم و با رسم دو خط عمودی از این نقاط و قطع هر سه خط افقی موازی نرمه گوش به 9 بخش تقسیم می گردد شماره گذاری این بخش ها از سمت قدامی به سمت خلفی و از بالا به طرف پایین از شماره 1 تا 9 می باشد. نواحی مربوط به نرمه گوش در زیر به اختصار توضیح داده شده است:

ناحیه1: دندان های فک پایین

ناحیه2: زبان در وسط این ناحیه ، فک پایین در قسمت بالایی آن

ناحیه 3: فک بالا در قسمت پایین، فک تحتانی در قسمت بالای این ناحیه

ناحیه4: دندان های فک بالا

ناحیه5: چشم، این ناحیه در وسط نرمه گوش قرار دارد و نقطه آویختن گوشواره می باشد. از ملتهب شدن این نقطه باید اجتناب کرد

ناحیه 6: گوش داخلی: سرگیجه و صدای وزوزگوش نیز از این ناحیه متاثر می شوند.

ناحیه8: لوزه و حلق

ناحیه7 و 9: این دو ناحیه فاقد ارتباط خاصی در بدن می باشند.

را بطه سایر قسمتهای گوش با بدن

ستون فقرات در ارتباط با برجستگی مقابل حلزونی است . نقطه مربوط به مهره­های گردنی در سمت تحتانی نزدیک به لبه نرمه گوش است. و همان طور که به قسمت بالا پیش رویم به نقاط مربوط به مهره های سینه ای و قفسه سینه و درست در جلوی ابتدای فرو رفتگی مثلثی به مهره های کمری می رسیم. بر روی سمت شکمی "پایک" تحتانی برجستگی مقابل حلزونی نقاط لگن خاصره به همراه اثر ساتیک قرار گرفته اند . در سمت پشتی "پایک" فوقانی برجستگی مقابل حلزونی نقاط مربوط به مفصل رانی ، زانو ها و پاها قرار دارند در ناحیه فرورفتگی زورقی ما بین ناحیه حلزونی و مقابل حلزونی از پایین به سمت بالا به ترتیب کمربند شانه ای ، سپس آرنج و در آخر دست قرار دارند.

در درون صدفه ها ، اندام های داخلی را می توان یافت که به صورت یک نیم دایره حول " پایک " حلزونی قرار گرفته اند. در وسط صدفه غاری و زیر "پایک" حلزونی نقطه قلب قرار دارد که توسط نقاط لب­های ریه و نای احاطه شده است. و راس نقاط ریه در سمت شکمی نقاط لب های ریه قرار دارد. در صدفه قایقی یک نیم دایره داخلی و یک نیم دایره خارجی از بالا "پایک " حلزونی را احاطه کرده اند. نیم دایره داخلی از نقاط مجرای گوارشی تشکیل شده است که نقطه مری در سمت تحانی و نقطه معده در وسط این نیم دایره قرار گرفته اند. نقاط روده کوچک و بالاخره روده بزرگ در انتهای فوقانی در بالای "پایک" حلزون واقع شده اند نیم دایره خارجی از ترکیب نقاط مربوط به اندام های پارنشیمی ناحیه بطنی ( طحال، کبد، کلیه) یعنی اندام های " یین" تشکیل شده اند . نقطه طحال در پشت نقطه معده و کبد در بالای آن در اتصال با طحال واقع شده است. نقطه پانکراس در سمت فوقانی و به سمت سر نسبت به روده کوچک و در بالای "پایک حلزونی" قرار گرفته اند، در وسط فرورفتگی مثلثی رحم و در قسمت پایین آن "شن من" گوش یافت.

روش انجام گوش درمانی

درمانگر معالج، در ابتدا سابقه و شرح حال کاملی از بیمار مورد معالجه خود بدست می آورند. از بیمار علاوه بر کسب اطلاعات کلی بهداشتی، راجع به خودش ، والدینش و احتمالا بستگانش راجه به خانواده اش ، روابط کاری، سیگار ، مصرف مشروبات الکلی، مواد خوراکی و میزان مصرف آنها و همچنین سرگرمی ها و یا اوقات بی کاری وی سئوال شود.

سپس گوش بیمار از نظر وجود هر نوع علایم یا تغییر شکل های غیر معمول به طور کامل معاینه می شود.درمانگر بافت پوست را نیز مورد بررسی قرار می دهد، چرا که ادعا می کند از این طریق می تواند چیزهای زیادی را در مورد وضعیت سلامتی بیمار دریابد. مثلا پوست خشک و شوره دار روی نقطه طب سوزنی ریه ها می تواند حاکی از ابتلا به "آسم" یا " عفونت ریه" باشد. درمانگران معمولا هفته ای یکبار بیماران خود را ویزیت می کنند، لیکن، در مراحل اولیه یک بیماری حاد، ممکن است د دو یا سه روز اول بیماران مورد معالجه را هر روز ویزیت نمایند.

تشخیص نقاط طب سوزنی

درمانگراین کار را معمولا با استفاده از یک پروپ کوچک و نوک تیز انجام می دهد.اوپروپ را وارد پوست گوش می کند تا بیمار احساس درد و ناراحتی کند. بر این اساس نقطه یا نقاط نیازمند معالجه و درمان تشخیص داده می شود.

روش دیگر عبارت است از استفاده از یک نقطه یاب الکترونیکی: بیمار یک الکترود میله ای فلزی را که

از طریق یک سیم به یک دستگاه سنجش وصل شده است، در دست می گیرد و درمانگر نیز میله الکترود دیگری را که همانند روان نویس نوک تیز است، در دست می گیرد. اولین میله ها را به نقاط گوش بیمار رسوخ می دهد و هرگونه ناهنجاری به درستی روی دستگاه سنجش ثبت می شود.

انواع روش های درمانی

بسیاری از درمانگران سوزن های طب سوزنی را درنقاط خاص تزریق آن قرار می دهند.درمانگر ممکن است ضربه و فشار الکتریکی ضعیفی را به سوزن ها وارد کند. هیچ دردی در این مرحله احساس نمی شود و روش معالجه معمولا برای بیماران آرام بخش می نماید. تحریک الکتریکی را نیز می توان بدون استفاده از سوزن انجام داد.بیمار یک میله فلزی را که از طریق یک سیم به یک تحریک کننده الکتریکی کننده الکتریکی متصل است در دست می گیرد. سیم دیگری نیز از تحریک کننده به یک الکترود مداری شکل که در دست درمانگر قرار دارد، متصل است. او نوک الکترود مداری شکل را روی نقطه مورد نظر قرار می دهد و جریان آرام و تحریک کننده­ای به نقطه مربوط منتقل می شود.

روش سوم برای کودکان وکسانی که از سوزن ترس دارند استفاده از لیزر است. عمل تحریک در اثر فرکانس الکتریکی منشاء نور و تجزیه بیمار از فقدان هر گونه احساس صورت می پذیرد.

رو ش چهارم خود درمانی است: بیمارانی که نمی توانند به طور مرتب کار آموز خود رجوع کنند می توانند خود را با سوزن یا آن چه که به آنها سوزن های یک بار مصرف گفته می شود، درمان کنند. این گونه سوزن ها عمدتا برای درمان و معالجه حالاتی نظیر بی اشتهایی و استعمال زیاد دخانیات مورد استفاده قرار می گیرند. سوزن های فشاری پین های خیلی خوبی هستند که همانند پین های نقاشی دارای یا گل میخ های کوچک و نوک دار هستند سوزن ها به وسیله کارآموز در محل مناسب تنظیم می شود و هر دفعه به مدت چند روز در محل باقی می ماند و برای این که تمیز و پاک باقی بماند روی آن با تکه پراستر کوچکی پوشانده می شود.برای تحریک نقاط فشار، بیمار فقط سر سوزن را به آرامی فشار می دهد.در صورتی که بیمار معتاد باشد سوزن باید هر ساعت و هر موقع که بیمار بخواهد فشار داده شود وگرنه آنها باید هر ساعت یک بار ، به ویزه در مواردی که بیمار مفاصل دردناک و با برخی از انواع خاص ، آرتریت مواجه است فشار داده شوند.

روش انتخاب نقاط گوش

در حال حاضر طب سوزنی گوش در پیشگیری و درمان بیماری ها و ایجاد بی دردی جهت انجام اعمال جراحی و ترک اعتیاد به کار می رود.

در این روش برای درمان بیماری ها از اصول خاص در انتخاب نقاط استفاده می گردد:

1)     قواعد انتخاب نقاط

1)     انتخاب نقاط مطابق ناحیه بیمار شده . به عبارت دیگر برای درمان ناحیه بیمار شده ، نقاط گوش معادله مربوطه به آن ناحیه انتخاب می شوند. به طور مثال نقطه معده برای درد معده نقطه شانه یا کتف برای درد شانه انتخاب می شوند.

2)     انتخاب نقاط مطابق با اصول سنتی طب چینی یعنی تئوری اندام های "زانگ فو" کانال ها و مجاری فرعی . در این روش بر اساس فیزیولوژی اندام های " زانگ-فو"

مسیر گردش کانال­ها و مجاری فرعی و ارتباط بیرونی- درونیExternal-Internal-relationship آنها، نقاط گوش مناسب و مربوط برای درمان انتخاب می شوند.

مثلا نقاط ریه را می توان برای بیماری های پوستی انتخاب کرد زیرا ریه بر پوست و مو حاکم است. نقطه کیسه کوچک را برای تپش قلب می توان برگزید زیرا قلب از لحاظ بیرونی- دورنی با روده کوچک ارتباط دارد، نقطه کیسه صفرا برای سردرد گیجگاهیTerporal headacle به علت آنکه ناحیه گیجگاه توسط کانال کیسه صفرا تامین و سیراب می شود.

3)     انتخاب نقاط بر مبنای اصول مدرن. در این حالت نقاط را بر حسب فیزیولوژیکی و پاتولوژیکی علمی انتخاب می کنند به طور مثال نقطه غدد درون ریز برای قاعدگی و نقطه عصب سمپاتیک برای شکم درد انتخاب می شوند.

علاوه بر این می توان نقاط گوش را بر اساس نشانه های اصلی بیماری انتخاب کرد. به طور مثال نقطه اوج گوش سرخی ، ورو ودرد چشم ، نقطه 6-1 حلزون برای گلو درد.

برای انتخاب نقاط براساس واکنش های واضح و برجسته آن نقاط در موقع بروز اختلالات و بیماری های خاص،تشخیص این واکنش­ها از روش زیر استفاده می شود:

معاینات و مشاهدات بصری گوش مانند: توجه به تغییر رنگ به خصوص در ناحیه مربوط به اندام بیمار شده. اندازه گیری مقاومت الکتریکی پوست گوش: در اختلالات یک اندام، مقاومت الکتریکی پوست ناحیه مربوطهآن اندام ها در گوش کاهش می یابد. با اندازه گیری مقاومت الکتریکی پوست در گوش توسط دستگاه اندازه گیری مقاومت می توان این تغییرات را تشخیص داد و از نقاط کشف شده از این طریق برای سوزنکاری استفاده کرد.

بررسی حساسیت نقاط نسبت به فشار : با استفاده از میله ها یا سوزن­های نوک کند یا وسایل مشابه جستجوی نقاطی که نسبت به فشار حساس­تر هستند می پردازند و از آن نقطه برای سوزنکاری استفاده می شود به طور کلی می توان از قواعد فوق به تنهایی یا به صورت ترکیبی استفاده کرد. اصل بر انتخاب نقاط کمتر ولی دقیق می باشد. عموما از نقاط آسیب دیده استفاده می شود . به ندرت هر دو سمت یا فقط سمت سالم بدن مورد استعمال قرار می گیرند.در صورت لزوم می توان طب سوزنی گوش را در ترکیب با طب سوزنی گوش را در ترکیب با طب سوزنی عادی ( بر روی بدن ) به منظور افزایش اثرات درمانی به کار برد.

روش و تکنیک های عملی طب سوزنی گوش

با توسعه روز افزون طب سوزنی گوش از روش های مختلفی همچون سوزن زدن به وسیله سوزن های رشته ای و با استفاده از سوزنکاری الکتریکی و غیره در این راه استفاده شده است. در این میان استفاده از سوزن­های رشته ای کاربرد بیشتری دارد که در اینجا بیشتر به شرح آن می پردازیم . با وجود آن که در روش طب سوزنی معمولی ( بر روی بدن جنس فلز به کار رفته در سوزن چندان مهم نیست، ولی مطابق اصول طب سنتی چین و همچنین آقای Nogier با استفاده از فلزات مختلف در گوش اثرات متفاوتی نیز خواهیم داشت به این معنی که فلز طلا دارای اثر تقویت کنندگی و فلزات نقره یا فولاد (استیل) دارای اثرات تسکین و کاهش می باشند.

در گوش از سوزن­های رشته ای کوتاه­تر و ضخیم­تر نسبت به طب سوزنی استفاده می­شود. سوزن­های طب سوزنی گوش عموما دارای 5/0 سانتی متر طول و2/1-6/0 میلی متر ضخام می باشند.

مراحل اجرای طب سوزنی به ترتیب زیر می باشد:

1)     جستجوی نقاط حساس: پس از تجویز نقاط، لازم است در نواحی که نقاط انتخابی قرار دارند به جستجوی نقاط حساس پرداخت. برای منظور همان طور که در قسمت روش های انتخاب نقاط توضیح داده شده است، از روش های بررسی حساسیت نقاط به فشار به کمک یک میله یا سوزن نوک کند و جستجو به وسیله دستگاه اندازه گیری مقاومت الکتریکی جهت یافتن نقاطی که مقاومت الکتریکی پوست در آنها کاهش یافته است ، استفاده می شود.

2)     ضدعفونی: قبل از انجام عمل سوزن زدن باید گوش و نقاط مورد نظر را به خوبی ضدعفونی کرد. برای این منظور می توان از الکل 75 در صد یا محلول ید 2 در صد استفاده کرد.

3)     فرو کردن سوزن : ابتدا لاله گوش به کمک دست چپ ثابت نگاه داشته و به وسیله دست راست سوزن مخصوص را که بین 5/0 تا 1 گ چون" طول دارد به سرعت در گوش فرو برده می شود. عمق نفوذ سوزن به طور معمول 1 میلی متر و به صورت عمودی می­باشد. در هر حال جهت جلوگیری از وقوع عفونت، از صدمه زدن و مجروح شدن غضروف باید اجتناب کرد. عموما سوزن زدن به گوش دردناک ترین از سوزن زدن بر روی سایر قسمت های بدن می باشد. هر چند ممکن است درد اندکی حس شود ولی گاهی اوقات احساس داغی؟، کشش، درد یا سنگینی نیز دیده می شود که وجود هر یک از این علایم نشانه رضایت بخش بودن نتیجه درمان می باشد. بعضی اوقات چند نقطه به وسیله فرو کردن یک سوزن نازک به صورت زیر پوستی و در جهت مماس گوش سوزنکاری می شوند.

4)     نگاه داشتن و تحریک سوزن ها: سوزن ها را عموما به مدت 20-30 در محل نگاه می دارند اما در موارد التهاب حاد، درد شدید و حملات تشنجی شدید، سوزن ها را به مدت 2-1 ساعت یا حتی بیشتر در  محل حفظ می کنند. جهت تحریک نیز در فواصل معینی از روش چرخشی بر روی سوزنی استفاده می شود. در اختلالات حاد و دردناک تحریک شدیدتری مورد نیاز است.

5)     خارج کردن سوزن : پس از بیرون کشیدن سوزن ، جای آن را با پنبه ضدعفونی شده خشکی فشار می دهند تا از بروز عفونت جلوگیری شود.

6)      طول درمان: به خصوص در اوایل درمان تا رسیدن به یک بهبودی نسبی درمان هر روزه توصیه می شود. در مراحل بعدی می توان درمان را به صورت یک روز در میان انجام داد . هر ده جلسه درمانی یک دوره محسوب می شود فاصله بین دوره ها 7-5 روز می باشد.

در اختلالات مزمن از سوزن های دایمی نیز استفاده می شود. این سوزن ها شبیه پرتر کوچکی می باشند که به کمک یک قطعه چسب زخم در محل خود تثبیت می گردند. با توجه به خطر بروز عفونت و به خصوص پری کندریت چرکی طویل­ المدت گوش(Purulant and long Tem perichondritis) باید از سوزن های دایمی فقط در موارد بسیار ضروری استفاده شود. البته اخیرا استفاده از گلوله های مخصوص گوش به ویژه در درمان ناراحتی های روانی و اعتیاد به دارو به همراه روش های معمول درمانی طب سوزنی به کار می روند.

در مجموع در بساری از مراکز ، طب سوزنی گوش در ترکیب با روش­های معمولی طب سوزنی به کار می رود ولی در بعضی مراکز درمانی طب سوزنی فقط طب سوزنی گوش مورد استفاده می گیرد.

بعضی متخصصین معتقدند اثرات روش طب سوزنی در مقایسه طویل ­المدت نیست و بنابراین بهتر است همراه با طب سوزنی معمولی به کار رود.

موارد استفاده درمانی

این روش درمانی در کنترل و درمان انواع مختلف اعتیاد از قبیل اعتیاد به الکل، مواد مخدر و سیگار خیلی مفید است. این روش برای افرادی که ورم مفاصل، آسم ، سوء هاضمه ، سردردهای تنشی و میگرنی و چاقی و همچنین برای آنهایی که با اختلالات عصبی و روحی و اضطراب و مشکلات ادراری مواجه هستند ، مفید است.

همچنین گفته می شود که با این روش در کنترل درد فوق العاده موثر است و به عنوان یک روش بی حسی موضعی در کشورهایی نظیر چین و سریلانکا، به ویژه به هنگام وضع حمل، کارهای دندانپزشکی و اعمال جراحی مهم ، کاربرد گسترده دارد که بیماران در حین جراحی به علت بی دردی حاصل از طب سوزنی گوش بیدار و آرام هستند.

نمونه هایی از تجویز و انتخاب نقاط برای درمانی بیماری های شایع

1. سردرد(Headache) : زیر قشر مغز (subcortex) ، پیشانی، پس سر یا Taiyang
2. فشار خونHypertensoin: شیار پایین آورنده فشار خون ( در پشت گوش)، قلب ، شن من گوش
3. بی خوابی(insomnia): شن من گوش، قلب، پیشانی یا پس سر، زیر قشر مغز
4. هیستری(Hyfteria): قلب ، زیر قشر مغز
5. معده درد(Gastralgia): معده، اثنی عشر(دوازده)، عصب سمپاتیک یا ریشه عصب واگ گوشف شکم
6. سکسکه (Hiccup): دیافراگم
7. اسهال،یبوست: روده بزرگف بخش پایینی راست روده، طحال، عصب سمپاتیک
8. آسم: آسم-گوش، ریه: غده فوق کلیوی
9. مالاریا( هر سه روز یکبار): غده فوق کلیوی، زیر قشر مغز، غدد درون ریز(Endocrine)
10. پیچ خوردگی حاد(Acutesprain) یا کوفتگی(Contusion): نقاط گوش مطابق با نحیه آسیب دیده ، زیر قشر مغز، شن من گوش
11. پیچ خوردگی گردن (Sprained neck): گردن یا مهره­های گردنی، نقاط حساس شده پیرامون نقاط شانه، استخوان ترقوه
12. سیاتیک: عصب سیاتیک، لگن خاصره (کپل)ف شن من، گوش، زیرقشر مغز
13. کرم آسکاریس مجاری صفاوی: کیسه صفرا،کبد،دوازدهه، عصب سمپاتیک یا ریشه عصب واگ گوش
14. التهاب آپاندیس حاد ساده(Acute simple appendicitis): آپاندیس ، روده بزرگ، عصب سمپاتیک
15. التهاب بیضه (Acute orchitis): بیضه، دستگاه تناسلی خارجی- کبد
16. درد زخم بعد از عمل جراحی: زیر قشر مغز، شن من گوشف نقاط گوش مربوط به ناحیه جراحی شده
17. قاعدگی دردناک(Dysmenorrhea): رحم، غدد درون ریز ، کبد
18. شب ادراری (Enuresis) و احتباس ادرار(retention of urine): کیسه مثانه ، کلیه ، میزراه
19. زونا(Herpeszoster): نقاط گوش بر حسب ناحیه آسیب دیده، غدد فوق کلیوی
20. کمر(Urticaria): ریه ف کبد، طحال
21. زگیل پهن(flatwart): شن من گوش، ریه ، نقاط گوش مربوط به ناحیه مبتلا
22. ورم حاد حلقه چشم(Acute Congectivitis): گوش، کبد یا اوج گوش(Ear Apex)
23. گل مژه: چشم، کبد، چشم(1)، چشم(2)
24. التهاب حاد لوزه ها: لوزه 3-2 نقطه از حلزون6-1
25. شنوایی معیوب: گوش داخلی، کلیه
26. میگرن: پیشانی ، گیجگاه، پس سر ، شن من گوش
27. درد ناشی از سرطان و غده : مغز ، قلب، اوج گوش و سایر نقاط مربوط به نواحی آسیب دیده
28. التهاب حاد نایژ ه ای: ریه ، نای ، شن من گوش
29. استفراغ: معده، کبد ، طحال ، شن من گوش
30. زخم معده یا اثنی عشر: معده یا دوازدهه، انتهای پایک تحتانی برجستگی مقابل حلزون، مغز و دهان
31. التهاب عصب صورت: چشم، گونه، کبد و دهان
32. شن من گوش، ریه مغز، اوج میان زبان، دکمه تحتانی