سر درد یکی از شایعترین شکایات بیماران است که باعث مراجعه آنها به پزشک میشود ، بطوریکه بیش از 90% مردان و بیش از 95% زنان یکی از انواع سر درد را در طول زندگی تجربه می کنند . سردرد مزمن ، عبارت است از سردردی که بیشتر از 15 روز در ماه برای بیش از 3 وجود داشته باشد . 40% بیماران مراجعه کننده به کلینیک های سر درد از سردرد مزمن شاکی هستند که انواع معمول آن شامل میگرن ، سردرد تنشی و سردرد با منشا گردنی می باشند .

میگرن یکی از شایع ترین انواع این سر دردها می باشد که با سردردهای خفیف تا شدید به همراه علایم عصبی و اعصاب  خودکار بروز می کند . میگرن سر دردی با زمینه  ژنتیک است که به صورت دوره ای و یکطرفه مشخص می شود که در کودکی ،بلوغ یا در اوایل بلوغ شروع می شود و با کاهش فرکانس طی زمان همراه است . شیوع ان در زنان 18/2% و در مردان 6/5% است و در مجموع در جمعیت شیوع 12% دارد یعنی از هر چهار خانم  یک نفر و از هر 7 آقا یک نفر دچار سر درد میگرنی می باشد . که البته این نسبت زنان به مردان بعد از بلوغ است . حدود 60% بیماران میگرنی 2 یا بیشتر حمله  در هر ماه دارند و بیش از 75% میگرنی ها از حملات شدید شکایت دارند . بیش از 90% بیماران از یک ناتوانی عملکرد طی حملات شکایت دارند و 53% هم نیاز به استراحت کامل پیدا می کنند . 31% هم حداقل یک روز از کار یا مدرسه بعلت میگرن باز می مانند . همچنین مخارجی که در رابطه با میگرن صرف می شود بسیار زیاد تخمین زده شده است . میگرن از نظر زمان به 2 دسته میگرن عودکننده (اپیدوزیک ) و میگرن مزمن تقسیم می شود . میگرن مزمن به سردرد به مدت 15 روز در ماه یا بیشتر اطلاق می شود که حداقل 8 روز در ماه آن ویژگی های میگرن را بر اساس تعریف تایید شده شامل می شود و حداقل 3 ماه در غیاب مصرف بیش از حد دارو وجود دارد . بیماران میگرن مزمن  معمولا شرح حالی از میگرن عودکننده را می دهند که پیشرفت از عودکننده به مزمن معمولا تدریجی است . درمان میگرن مزمن نسبت به عودکننده مشکلتر است و موجب ناتوانی قابل توجهی در مبتلایان خود  میشود . لذا WHO میگرن را  به عنوان  یکی از ناتوان کننده ترین شرایط بیان کرده است . عواقب مهمی  که در سر دردهای مزمن میگرنی وجود دارد .  سو استفا ده دارویی و اختلالات  روانی شامل افسردگی ، اضطراب ، علاقه کمتر به کار و اشتغال و اختلالات همراه مانند درد مزمن ، اختلال تنفسی و همچنین افزایش خطر بیماری قلبی است .

چندین توجیه برای پاتوفیزیولوژی  میگرن مطرح شده است ، اما هنوز یک مکانیسم  مشخص ، واضح و واحد برای آن وجود ندارد .

ناتوانی و تاثیرات منفی بر سلامت همراه با حمله های فراوان سر درد ارزش درمان پیشگیری کننده را برای کاهش تعداد، شدت ، طول مدت سر درد و ناتوانی ناشی از ان روشن می کند .

داروهایی که در سال 2012 از سوی انجمن سر درد کانادا به طور قوی جهت پروفیلاکسی از میگرن توصیه شده اند شامل توپیرامات ، پروپرانولول ، متوپرولول ، آمی تریپتیلین ف ریبوفلاوین ،کوانزیم Q10و منیزیم سیترات می باشد و 6 دارویی که کمتر توصیه شده است والپروات سدیم ،فلوناریزین ، وراپامیل فلیزینوپریل ف ونلافاکسین ، پیزوتیفین می باشد .

 مصرف این داروها عوارض جانبی متعددی به همراه دارد که از جمله آنها احساس کسالت ، خشکی دهان ، افزایش وزن و یبوست در مصرف  آمی تریپتیلین ، خستگی خواب آلودگی ، تهوع ، افسردگی ،سرگیجه و اختلال حافظه در مصرف پروپرانولول . گزگز اندامها ، کاهش وزن ، مشکلات چشایی در مصرف توپیرامات ، تهوع سو هاضمه  خواب آلودگی ، افزایش وزن در مصرف والپروییک اسید گزارش شده است . گاهی بیمار  به این دارو ها یا پاسخ نمی دهد یا بعد از مدتی اثرات درمانی کاهش  می یابد .

مداخلات درمانی غیر دارویی شامل بیوفیدبک Relaxtionیا  القا آرامش ، ائروبیک ، طب سوزنی بلوک عصبی و روش های جدید مانند استفاده  از دستگاه رادیوفرکوئنسی در اصلاح اعصاب مغزی میگرن اشعه  در کنترل درد می باشد . استفاده از سم بوتولینیوم نیز از درمانهای دارویی تایید شده از سوی FDA در درمان میگرن مزمن می باشد . جهت پیشگیری از میگرن مزمن ترکیبی از تداخلات دارویی و غیر دارویی شانس موفقیت را بیشتر می کند .

امروزه بوتاکس تنها برای رفع چین و چروک پوست به کار نمی رود . بلکه بسیار ی از افرادی که اغلب نیمی از زندگی خود را با  سر درد گذرانده اند ، از آن به عنوان روشی  درمانی برای بهبود سردردهایشان استفاده می کنند . اما ایا واقعا تزریق منظم ماده ای سمی به  اطراف سر و گردن ، بیماران مبتلا به میگرن مزمن را درمان می کند ؟

بوتاکس اصلا چیست ؟ بوتاکس نان تجاری سم بوتولینیوم ف پروتئینی که توسط باکتری کلوستریدیوم بوتولینیوم ساخته می شود . این سم با باز داری ازاد شدن یک ناقل شیمیایی در مغز ، باعث می شود که این ماهیچه ها منقبض نشوند .

ماجرای استفاده از بوتاکس در درمان میگرن به ده سال پیش باز می گردد که جراحی های  زیبایی در هالیوود متداول شده بود . متخصصین جراحی های زیبایی و پلاستیک در ان زمان اعلام کردند که بعد از استفاده از بوتاکس ، برخی از مراجعان از شر میگرن خود خلاص شدند . به دنبال  این ادعا ، برخی از پزشکان قبل از اینکه تاییدی رسمی وجود داشته باشد ، شروع به استفاده از بوتاکس  برای درمان میگرن کردند .

خیلی زود شرکت دارویی الرگان که تولید کننده بوتاکس است شروع کرد به فروختن  بوتاکس ب هعنوان سردردهای میگرنی . شاید برایتان جالب باشد بدانید بدون هیچ مدرکی برا ی اثبات این ادعا ، این شرکت سال گذشته 375 دلار از  این فروش به دست اورد .

هنوز  کسی نمی داند که بوتاکس چطور به کاهش سر درد کمک می کند . محققین بر این باورند که جلوگیر ی از انقباض ماهیچه ها ، سهمی در کاهش سر درد ندارد . با این حال ، سازمان دارو و  مواد غذایی امریکا و آژانس محصولات بهداشتی و دارویی انگلستان هر دو این درمان را به عنوان درمانی مناسب برای میگرن مزمن پذیرفته اند .

در مطالعات بسیاری پس از تزریق بوتاکس Aکاهش معنی داری در روز های سر درد میگرنی ، مجموع ساعات سر درد و تعداد روز های سر درد متوسط و شدید دیده شده است و مجموعه اطلاعات پیشنهاد می کند که درمان پیشگیری کننده با بوتاکس Aکیفیت زندگی را بهبود می بخشد محل تزریق بر اساس آنوتومی محل مبدا میگرن انجام می شود . .

تزریق بوتاکس جهت پیشگیری از میگرن یک پروسه کوتاه و ساده است که در کلینیک  انجام میشود و عوارض جانبی  به دنبال درمان غیر معمول است . شایع ترین عوارض جانبی کبودی یا تورم  محل تزریق یا سر درد گذرا و خفیف می باشد که در عرض یک تا 2 روز بهبود می یابد . بسیاری از مراکز افتادگی گذرای پلک را به عنوان یک عارضه جانبی گزارش کردند . از آنجاییکه بوتاکس باعث فلج عضلانی که تزریق در آنها انجام می شود بیمار ممکن  است  صاف شدن چین و چروک  پیشانی و مشکل در حرکات ارادی ابرو را ذکر کند که 3 -4 ماه طول می کشد تا برطرف شود .

ایا استفاده از بوتاکس ببی خطر است ؟

بله . بوتاکس یک روش ایمن است که در زنان و مردان می تواند به کار رود .

چه کسانی نباید از بوتاکس استفاده کنند ؟

کسانی که در محل تزریق دچار عفونت هستند و کسانی که حساسیت مفرط به محتویات بوتاکس دارند و بیماران نورولوژیک مانند ALSمیاستنی گراو،سندرم لامبرت ایتون ممکن است دچار عوارض جدی شود . همچنین استفاده از بوتاکس در حاملگی ، شیر دهی و بیماری های نوروماسکولار توصیه نمی شود . دلیل اینکه این عوارض روی جنین ناشناخته است . نباید در زنان باردار از بوتاکس استفاده کرد

هر جلسه چقدر طول می کشد ؟

تزریق بوتاکس برای سر درد حداکثر 30 دقیقه طول می کشد و یک روش غیر جراحی است . چند تزریق خیلی کوچک صورت می گیرد و در طی چند روز شاهد کاهش یا از بین رفتن سر درد خواهیم بود . بعد از تزریق هیچ نیازی به استراحت وجود ندارد .

هرچند وقت یکبار باید درمان را تکرار کرد؟

با توجه به اینکه پس از گذشت 6-4 ماه اثر سم بوتولونیوم از بین می رود جهت کنترل طولانی مدت میگرن نیاز به تکرار تزریق هر 6-4 ماه وجود دارد .

این تکنیک در حال حاضر همزمان با بسیاری از مراکز جهانی در کلینیک درد گیلان توسط پزشکان متخصص و فوق تخصص انجام می پذیرد .