ماساژ درمانی و اثرات آن بر آسیب­های اسکلتی

رسول نصیری، دانشجوی دکتری بیوشیمی و متابولیسم ورزشی

مقدمه

پیامبر اکرم (ص): «خوشبخت کسی است که اسلام را پذیرفته و به قدر معاش خود درآمد دارد و قوای بدنش نیرومند است.»؛ امام علی (ع) می­فرمایند: «سلامت بدن از بهترین نعمت­های الهی است.» و همچنین امام سجاد (ع) در کتاب حقوق می­فرمایند: «بدن تو بر تو حقی دارد و آن حق این است که آن را سالم، نیرومند و مقاوم در برابر شداید و سختی­ها و در کمال نشاط نگاه داری.» طول عمر و صحت بدن و ایمن بودن از بلاها و رنج­ها از اموری است که پیشوایان دین همواره در ادعیه خود از خداوند مسئلت می­نموده­اند.

پیشرفت سریع تکنولوژی، استفاده از وسایل مدرن، تغییر سیستم­های تغذیه­ای و بی­تحرکی در دنیای امروز ارمغانی جز ضعف و سستی عضلانی، تنش­های عصبی، بیماری­های قلب و عروق، ناتوانی­های تنفسی، اختلال در عملکرد اندام­های مختلف و چاقی به همراه نداشته است. بنابراین، تلاش برای دستیابی به متدهای نوین علمی و تغییر و تحول سیستم­های درمانی بیانگر آن است که روش­های درمانی هم به صورت انفرادی هم در یک کمپلکس درمانی، تأثیرات شگرفی بر پیشگیری و درمان بیماری­ها و ناهنجاری­ها به جا می­گذارد. ماساژ از مهم­ترین و اساسی­ترین روش­های درمانی است که هم به صورت مجزا و هم در تعامل چندگانه با سایر روش­های درمانی مانند فیزیوتراپی، توانبخشی و بازتوانی و همچنین در تأمین سلامت بیماران، اصلاح ناهنجاری­های وضعیتی، تسریع در روند بهبود بیماری­ها و رفع مشکلات عصبی و عضلانی به عنوان یک اهرم توانا و کارآمد عمل می­کند. از دیدگاه اندیشمندان و پزشکان بزرگ دنیا، ماساژ به عنوان سرچشمه­ی جوانی و روشی برای تعدیل شرایط محیطی تأمین سلامتی، کاهش چسبندگی عضلات و بافت­ها، افزایش دامنه حرکتی، پیشگیری و درمان بیماری­های جسمانی و روانی تعریف شده است. ماساژ با تأثیرگذاری بر سیستم اعصاب مرکزی و محیطی باعث ایجاد آرامش عصبی، درمان انواع سردردها و رفع اختلالات بی­خوابی می­شود و با ایجاد توازن و تعادل در عملکرد عضلات، رفع تنش­ها و گرفتگی­های عضلانی، ایجاد ریلکسیشن، دفع سمومی چون اسید لاکتیک، رفع چسبندگی بافت­های عضلانی به بهبود سیستم عضلانی کمک می­کند. کاهش بیماری­های قلب و عروق، افزایش حجم ضربه­ای، افزایش خاصیت ارتجاعی جدار رگ­ها و عروق خونی و بهبود متابولیسم سلولی از اثرات معجزه­آسای ماساژ بر سیستم قلب و عروق است. درمان بیماری­هایی چون آرتروز مفاصل، دردهای کمر، کمک به تخلیه لنف، افزایش فعالیت دستگاه تنفسی، رفع چین و چروک­های صورت و افزایش کار غدد چربی، افزایش روند تجزیه و تحلیل چربی­ها و درمان ناهنجاری­هایی چون کیفوز، لوردوز و اسکلیوز متوسط، باعث شده است تا ماساژ به عنوان یک متد درمانی کارآمد در دنیای متمدن امروز معرفی شود.

ماساژ چیست؟

کلمه ماساژ از یک کلمه یونانی به نام Massein که به معنای «مالیدن» است گرفته شده و مربوط به لغت لاتین Manus به معنای «دست گرفته شده» است. ولی به طور کلی ماساژ دادن عبارت است از یک سری حرکات منظم، مرتب و اصولی که روی بافت­های بدن به منظور دست یافتن به اهداف خاصی به کار می­رود. به عبارت دیگر، ماساژ دادن عبارت است از یک سری مهارت­های دستی که به طور منظم و خاص بر روی بافت­های بدن جهت تأثیر بر سیستم عصبی، عضلانی، پوست، مفاصل و گردش خون بکار می­رود. ماساژ درمانی یکی از شاخه­های علم فیزیوتراپی است که همراه با حرکت درمانی و دستگاه­هایی که به این منظور ساخته شده­اند مورد استفاده قرار می­گیرد. این نوع درمان کمکی برای بهبود بسیاری از بیماری­ها و رفع خستگی عضلانی است. درون انسان نیرویی وجود دارد که می­تواند التیام بخش باشد؛ بنابراین، می­توان از طریق ماساژ درمانی موجی از الکتریسیته و پرتو التیام بخش را به کانون­های انرژی شخص دیگر بفرستیم. در طی سال­های اخیر ثابت شده استفاده از ماساژ درمانی در کمک به اعضای بدن با موفقیت همراه بوده است و در صورت به کارگیری صحیح و مناسب از آن همواره مؤثر خواهد بود. ماساژ درمانی نه تنها به طور طبیعی این مجاری­ها را در زمانی که دچار گرفتگی هستند باز می­کند، بلکه تا حدودی نیروی حیاتی مغناطیسی (شارژ کننده) را نیز از طریق مجاری به بدن می­فرستد که مانند یک موج شوک­آور شفا دهنده عمل می­کند.

تاریخچه ماساژ درمانی

تاریخچه این روش درمانی به حدود 2700 سال قبل از میلاد برمی­گردد. در متن کتاب امپراطور زرد (کتاب مرجع طب داخلی چین) برای درمان فلج و تب و لرز به ورزش، ماساژ پوست و عضلات و نیز تمرینات بر روی دست و پا توصیه شده است. بقراط در حدود 400 سال قبل از میلاد ضرورت استفاده از مالش را به عنوان یک درون بخصوص در درمان آسیب­های ورزشی و جنگی به پزشکان گوشزد کرد. اسناد قدیمی دال بر استفاده ژاپنی­ها و نیز سایر تمدن­ها نظیر مصر، روم و عرب از ماساژ درمانی، موجود است. ماساژ به شیوه نوین و علمی، توسط هنریک لینک (1776-1839 م.) بر پایه ماساژ و ورزش بنیان نهاده شد. دو برادر پزشک آمریکایی به نام جورج و چارلز تیلور پس از تحصیل در سوئد، در سال 1850 م. این رشته را به امریکا معرفی نمودند.

توصیه­ های قبل از ماساژ درمانی

با توجه به نوع ماساژ و محل آن دستورات متفاوت است. به عنوان مثال در طب سنتی می­گویند بهتر است معده پر نباشد و از طرفی باید قبل از ماساژ، پاکسازی انجام شده باشد، در غیر این صورت نتیجه خوبی به دنبال نخواهد داشت؛ زیرا در طب سنتی ماساژ باعث دفع مواد زائد می­شود که اگر پاکسازی صورت نگرفته باشد، مواد زائد دیگری جایگزین مواد قبلی می­شوند و حتی ممکن است عضو مورد نظر به درد شدیدتری دچار شود.

موارد احتیاط در ماساژ درمانی

در برخی موارد ماساژ درمانی نباید انجام شود. مثل التهاب، تب بالا، عفونت، التهاب و گرفتگی سیاهرگ­های بدن، ترومبوز (لخته خون)، شکستگی­ها، سوختگی­ها، زخم­های باز، یرقان، بیماری­های عفونی پوستی، کوفتگی­ها، رگ به رگ شدن و هر عضوی از بدن که در آن التهاب حاد وجود دارد. در صورت ابتلا به به یک بیماری مزمن مانند آرتریت و همچنین بیماران قلبی و سرطان قبل از ماساژ با پزشک مشورت کنید. در صورتیکه باردار هستید به ماساژ درمانگر خود اطلاع دهید؛ زیرا ماساژ برخی نواحی، باعث زایمان زودرس می­شود.

ماساژ دادن راهی برای سالم­سازی بدن

در ماساژ از داروهای خوراکی بهره گرفته نمی­شود؛ تأثیرات منفی بسیار کم است و در بسیاری از بیماری­ها مؤثر واقع شده است. ماساژ دادن برای بیماری­های زیر که مرتبط با ستون فقرات است استفاده می­شود: بیماری­های مهره­های گردن؛ آسیب دیدگی حاد عضلات کمر (بر اثر کار جسمی زیاد)؛ اسپاسم عضلات کمر؛ صدمه به عضلات و رباط­ها و مفاصل دست­ها و پاها و غیره.

سبک­های مختلف ماساژ

امروزه بالغ بر 80 نوع مختلف ماساژ وجود دارد. این تکنیک ها به 5 گروه تقسیم می­شوند: 1- ماساژ شرقی؛ 2- ماساژ غربی؛ 3- ماساژ سنتی اروپایی؛ 4- ماساژ جهت اصلاح حرکتی و ساختار اسکلتی بدن؛ 5- ماساژ انرژی پایه.

فواید ماساژ

ایجاد آرامش؛ ایجاد طراوت و شادابی در پوست؛ بهبود جریان خون در بدن؛ رفع چسبندگی در بافت­هایی مانند بافت عصبی، عضلانی و خون رسانی بهتر به عضلات؛ رفع خستگی؛ رفع کوفتگی­های عضلانی و اسپاسم­های دردناک؛ کاهش استرس و تنش­های روزانه؛ کاهش خطر ابتلاء به واریس؛ کمک به حفظ تناسب اندام و حذف چربی­های اضافی بدن؛ کمک به درمان سیاتیک، کمر درد، آرتروز، تمدد اعصاب؛ کمک به رفع استرس و هیجانات روحی؛ کمک به رفع مشکلات بی­خوابی و بد خوابی؛ کاهش تورمی که به علت جمع شدن آب زیر بافت بوجود آمده است؛ پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری­ها به وسیله افزایش جریان خون در بدن از طریق کلیه­ ها.

ماساژ درمانی چگونه اثر می­کند؟

معمولاً انواع ماساژ به یک شیوه مشابه بر روی بدن اثر می­گذارند. زمانی که عضله بیش از حد فعالیت دارد تجمع مواد زائد از جمله اسید لاکتیک می­تواند باعث درد، گرفتگی و حتی اسپاسم عضلات شود. ماساژ گردش خون را بهبود بخشیده، مواد غذایی و اکسیژن را به بافت­های مزبور می­رساند و به خروج مواد سمی از بدن کمک می­کند. همچنین عضلات در حال کشش می­توانند به رگ­های خونی و اعصاب فشار آورده و با محدود کردن جریان خون باعث ایجاد درد شوند. با ماساژ منطقه مورد اثر، به تدریج فشار عضله بر اعصاب درگیر کاهش یافته و درد کاهش می­یابد. همین مکانیسم در بهبود عضلات آسیب دیده با ماساژ باعث سودمندی آن است. علاوه براین، ماساژ باعث افزایش اندروفین­ها (نابود کننده­های درد) و افزایش هورمون سروتونین (تعدیل کننده­ی خلق و خوی) می­شود. همچنین ثابت شده است که هورمون استرس را آزاد می­نماید. به همین دلیل ماساژ اغلب به عنوان یک درمان تکمیلی برای افرادی که سیستم ایمنی آنها بر اثر استرس تضعیف شده، توصیه می­شود.

مدت زمان و تعداد جلسات برای انجام ماساژ درمانی

طول یک جلسه ماساژ با توجه به تشخیص ماساژ درمانگر و پزشک معالج متغیر است و معمولاً بین 30 الی 90 دقیقه به طول می انجامد. همچنین تعداد جلسات مورد نیاز برای درمان طی یک هفته با توجه به نیاز فیزیکی بیمار و تشخیص پزشک متغییر خواهد بود. برای کاهش استرس اغلب هفته­ای یک مراجعه توصیه می­شود. اما برای وضعیت­های حاد تعداد جلسات درمان بستگی به طبیعت بیماری دارد و معمولاً در این وضعیت تعداد جلسات بین 3 تا 5 جلسه در هفته متغیر خواهد بود.

مهم­ترین متدهای ماساژ

ماساژ ورزشی: به منظور کمک به تمرینات آموزشی ورزشکاران و انجام بهتر تمرینات طراحی شده است. معمولاً ماساژ ورزشی مشکل خاصی را هدف قرار می­دهد و احتمالاً بهترین روش ماساژ درمانی برای دردها و آسیب­های عضلانی می­باشد. ماساژهای ورزشی شدید و عمیق می­باشند، و بخصوص برای افرادی مناسب است که آسیبی به بدنشان وارد شده یا دچار کشش شدید ماهیچه­ای می­باشند.

شیاتسو: منشأ شیاتسو کشور ژاپن است. مهم­ترین هدف شیاتسو از بین بردن انسداد کانال­های انرژی و به جریان انداختن انرژی در بدن می­باشد. شیاتسو همانند بسیاری از روش­های درمانی شرقی، معتقد است انسداد مسیرهای انرژی در بدن عامل تمام مشکلات مربوط به سلامتی انسان است. درمان شیاتسو معمولاً در شرایطی انجام می­گیرد که فرد مراجعه کننده پوشیده باشد.

ماساژ سوئدی: بسیاری از سبک­های دیگر ماساژ از روش و تکنیک­های ماساژ سوئدی نشأت گرفته­اند. در این روش از ضربات التیام بخش، ضربه­ای و مالشی به منظور ماساژ کل بدن، رفع تنش عضلات و شل کردن عضلات سفت استفاده می­کند. ماساژ درمانگرهای سوئدی از پنج ضربه اساسی برای درمان استفاده می­کنند. این ضربات به این صورت انجام می­شوند؛ عضلات پتریساژ (Petrissage) به آرامی گرفته و بالا آورده می­شوند؛ شست­های مالشی و نوک انگشتان به شکل دایره­وار بر عمیق­ترین بخش عضلات ماساژ را انجام می­دهند؛ ضربات خفیف و ملایم ساطوری و ضربات آهسته؛ و انگشتان لرزه­ای محکم بر روی عضله فشار وارد می­آورند، سپس این ناحیه به مدت چند ثانیه تکان داده می­شود. یکی از بهترین گزینه­های درمانی برای افرادی است که مبتلا به دردهای عضلانی و کشش گردن و شانه می­باشند. همچنین ماساژ سوئدی برای افرادی که تجربه ماساژ قبلی نداشته­اند، بهترین روش برای شروع می­باشد.

ماساژ تایلندی: یکی از بهترین روش­های ماساژ درمانی برای تسکین دردها و افزایش قابلیت تحرک مفاصل می­باشد. این نوع ماساژ در شرایطی انجام می­شود که بدن فرد مراجعه کننده کاملاً پوشیده باشد و فرد بر روی تشکی که روی زمین پهن است دراز می­کشد. درمانگر در مسیر خطوط انرژی بدن، ماساژ را انجام می­دهد تا انسدادها را برطرف نماید و از حرکات کششی به منظور افزایش انعطاف­پذیری بدن استفاده می­نماید.

ماساژ آروماتروپی: یکی از بهترین روش­های ماساژ درمانی است، به شرطی که بخواهید ریلکس شوید و استرس خود را از بین ببرید. در آروماتروپی از روغن­های طبیعی که از گل، برگ، ریشه و دانه گیاهان مختلف به دست می­آید و دارای ویژگی­های درمانی و زیبایی است، استفاده می­شود. چنانچه از بی­خوابی یا هرگونه مشکل مربوط به استرس رنج می­برید، آروماتروپی را به عنوان روش ریلکسیشن امتحان کنید.

ماساژ بارداری: صرفاً به منظور ماساژ زنان باردار طراحی شده است. این نوع ماساژ به ماساژ پیش­زادی نیز معروف است. این تکنیک به زنان باردار کمک می­کند بر دردهای معمول بارداری مانند کمر درد، گرفتگی عضلات پاها، سردرد و اضطراب غلبه کنند. درمانگر با استفاده از میز مخصوص ماساژ که متناسب با شکم در حال بزرگ شدن زن باردار است، قسمت تحتانی کمر، پاها، گردن و سر را هدف قرار می­دهد.

یک روغن ماساژ خوب سه ویژگی مهم دارد:

الف) عطر و اسانس زیادی ندارد: روغن­هایی که بوی تند دارند نه تنها بیمار، بلکه اطرافیان را هم آزار می­دهند. فرض کنید شخصی بخواهد به تناوب، یک روز در میان از روغن معطر استفاده کند. در این صورت ماندن او در خانه و محیط­های اجتماعی غیر ممکن می­شود. شست و شوی این روغن ها دشوار است و بوی برخی از این روغن­ها آنقدر زیاد است که با شست و شو هم از بین نمی­روند.

ب) حساسیت­زا نیستند: اگر روغن­هایی که در تکنیک­های ماساژ استفاده می­شوند خالص نباشند و روغن­های مصنوعی در آنها به کار رفته باشد، استعمالشان در درازمدت سبب واکنش­های پوستی آلرژیک می­شود.

ج) خیلی چرب نیستند: اگر روغنی خیلی چرب باشد مدتی بعد از استفاده باعث می­شود که پوست به شدت لغزنده و ناخوشایند شود.

اثر ماساژ بر درمان سیاتیک

قطعاً ماساژ درمانی احساس بسیار خوبی به انسان می­دهد. پس از اتمام ماساژ، احساس سبکی و راحتی بسیار می­کنید. اما آیا ماساژ درمانی روش مناسبی برای درمان سیاتیک و یا کمر درد است؟ در صورتی که ماساژ به درستی انجام شود، می­تواند برای افرادی که مبتلا به سیاتیک و یا کمر درد می­باشند، بسیار مفید باشد. بسیاری از از ماساژ درمانگرها از تکنیک­های مختلف در طول هر جلسه استفاده می­کنند. ممکن است ماساژ سنتی، انرژی درمانی ریکی و یا ماساژ عدم تعادل عضلانی را استفاده کنند. ماساژ همچنین به افزایش انعطاف­پذیری مفاصل، خواب راحت، تسکین کمر درد و کاهش افسردگی کمک می­کند. بسیاری از موارد درد عصب سیاتیک در اثر عدم تعادل عضلانی ایجاد می­شوند. بنابراین، ماساژ درمانگری که در این زمینه اطلاعاتی دارد می­تواند بسیار مؤثر و مفید واقع شود.

ماساژ از قدیم­ الایام به عنوان راهی جهت بهبود گردش خون و کاهش تورم بدن مورد استفاده قرار می­گرفت. این کار از طریق حرکت و به جریان انداختن لنف انجام می­شود. در حقیقت زمانی که لنف در سیستم گردش خون انباشته می­شود مانع از گردش خون مناسب بدن می­گردد. همچنین با ماساژ درمانی محدوده حرکت بیشتری خواهید داشت، احساس آرامش بیشتری خواهید کرد، خواب بهتری خواهید داشت و از نظر خلق و خو نیز در وضعیت بهتری خواهید بود. ماساژ درمانی به تسکین مواردی از درد سیاتیک که در اثر انقباض عضلانی ایجاد می­شوند مانند سندرم پیریفورمیس یا کشش عضله پسواس (Psoas) نیز کمک می­کند.

روغن­های مهم و مفید در ماساژ درمانی و اثرات آنها بر بدن

استفاده از روغن­های اساسی در ماساژ درمانی نقش مهمی در سلامت جسم، ذهن و احساس و روح انسان دارد که دلیل آن استفاده از عطرها و اسانس­ها در ماساژ درمانی است. در واقع بیش از 200 گیاه وجود دارند که روغن­های داروئی از آنها تهیه می­شوند. درمان با استفاده از اسانس­ها (آرماتراپی) قرن­ها است که به منظور تقویت سلامت جسمانی افراد به کار می­رود. همچنین، در مراسم مذهبی نیز استفاده می­شده است. تأثیر رایحه بر ذهن و احساس اساس پزشکی و علمی دارد.

روغن سیاه ­دانه: روغنی با طبیعت گرم و خشک و به رنگ سبز تیره تا قرمز، به سالار روغن­ها مشهور است و پیامبر اکرم (ص) شفای هر دردی به جز مرگ را در آن دانسته­اند. ضد حساسیت فصلی و برای سینوزیت بسیار مفید است. برای دردهای بدن، گرفتگی­های ماهیچه­ای، درد زانو، محکم کردن ریشه مو، شفاف و نرم کردن موی سر و جلوگیری از ریزش مو مناسب است.

روغن ریحان: این روغن عصاره گیاه ریحان است، که دارای خواص دارویی بی­شماری است. این روغن در اروپا و آسیا قرن­هاست که مورد استفاده قرار می­گیرد. در هندوستان این روغن بیشتر در آیین سنتی آیورودا مورد استفاه قرار می­گیرد. این روغن در ماساژ به منظور افزایش درخشندگی پوست به کار می­رود. استفاده از آن روی پوست­های چروکیده آن را سالم­تر و درخشان­تر نشان می­دهد. همچنین باعث تسکین دردهای مفصلی، آسیب­هایی که در اثر انجام ورزش به بدن وارد می­شوند، رگ به رگ شدگی و سردردها می­گردد. به بهبود گردش خون بدن کمک می­کند و دارای تأثیرات آرامش بخش است که به منظور رفع استرس و اختلالات مربوط به استرس نیز مورد استفاده قرار می­گیرد.

روغن بابونه: روغن بابونه دارای خواص آرامش بخش و تسکین دهنده است و به منظور آرامش ذهن و از بین بردن اضطراب مورد استفاده قرار می­گیرد. این روغن همچنین به منظور تسکین دردهای مرتبط با اعصاب و سردرد نیز به کار می­رود. هنگام استفاده از آن باید آن را با روغن حامل آن رقیق کرد. این روغن به ویژه برای نوزادان و افراد حساس برای درمان کمکی آسم، قولنج، عفونت و مشکلات پوستی، بد خلقی و عصبانیت مناسب است. حاوی ماده ضد التهاب آزولین می­باشد، برای برطرف کردن کولیت (التهاب روده)، گاستریت (التهاب معده) و دراماتیت (التهاب پوست) بسیار نافع است. همچنین این روغن معطر می­تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و خاصیت بیگانه خواری گلبول­های سفید را افزایش دهد.

روغن اکالیپتوس: روغن اکالیپتوس عصاره درخت اکالیپتوس است که بیشتر در استرالیا یافت می­شود. این روغن از نظر بو تا حدودی جدید است و به تدریج به خواص و مزایای آن پی برده می­شود. روغن اکالیپوس موجب تسکین دردهای عضلانی و مفصلی و بهبود رگ به رگ شدگی می­گردد و اغلب برای افراد مبتلا به رماتیسم توصیه می­شود. روغن اکالیپتوس دارای خواص تحریک­آمیز است و به منظور رهایی از خستگی و بازیابی و احیای حواس نیز به کار می­رود. این روغن همچنین یکی از مواد نرم کننده است که نیازمند روغن حامل می­باشد؛ زیرا استفاده مستقیم از آن روی پوست ممکن موجب تشدید آسم گردد. بنابراین، در مورد افراد مبتلا به آسم باید با احتیاط مصرف شود. همچنین توصیه می­شود برای زنان و کودکان از این روغن استفاده نشود.

روغن گل یاس (جاسمین):  به نام پادشاه روغن­های معطر معروف است و در درمان افسردگی بسیار مفید می­باشد. احساس خوش­بینی و اعتماد به نفس در فرد ایجاد می­کند. برای رفع خونسردی و بی­تفاوتی مناسب است. هنگام زایمان در عین افزایش انقباض، درد را کاهش می­دهد و پس از زایمان باعث افزایش شیر مادر می­شود. برای تقویت قوای در مردان و زنان، همچنین برای برطرف کردن ترک­های پوست هم مفید است و خاصیت ارتجاعی پوست را افزایش می­دهد.

روغن نعناع: روی دستگاه گوارش تأثیر بسیاری دارد و به رفع حالت تهوع و اسهال و یبوست کمک می­کند. اسپاسم و درد معده و روده را نیز برطرف می­کند. درمان و تسکین انواع سر دردها و میگرن (بخصوص وقتی علت آن گرسنگی باشد) است. دردهای ماهیچه­ای، نورلوژی و رماتیسم را کاهش می­دهد. ذهن و فکر را تحریک می­کند، در نتیجه خستگی فکر را از بین می­برد و فکر باز می­شود. آفتاب سوختگی و التهاب را مرتفع ساخته و نیز می­تواند منافذ بسته شده­ی پوست، آکنه و پوست چرب را درمان نماید. احتیاط: این روغن برای کودکان و نوزادان و دوران شیردهی مناسب نیست.

روغن کنجد: رنگ طلائی آن زیتونی است و طعم مطبوع کنجد را دارد و حاوی آنتی­اکسیدان­های طبیعی و سرشار از ویتامین E است و از سرطان پیشگیری می­کند. همچنین برای قلب، مغز و بهبود عرق­سوز مفید است. ماساژ آن موجب درخشندگی و نرم شدن پوست می­شود.

روغن زیره: هر زمان که برای ماساژ موضع مبتلا به سلولیت بود از این روغن استفاده و بلافاصله برای بیمار طب سوزنی انجام شود. سلولیت (تجمع چربی) درجه 2 و 3 (بخصوص در پهلوی ران­ها و باسن) که بسیار سفت و سخت بوده به تدریج نرم و شل می­شود و پس از جلسات متوالی، بدون نیاز به جراحی، تأثیرات درمانی چشمگیری به دست می­آید. روغن زیره برای کسانی که رسوب بلغم در معده دارند و غذای­شان درست هضم نمی­شود، برای افراد چاق، برای نفخ شکم، تقویت معده و لاغری ملایم بسیار مفید است. گرم کننده بدن و دستگاه گوارش است. ماساژ موضعی روی شکم برای کسانی که سوء هاضمه دارند (بعد از غذا با حرکات نوازشی ملایم) مفید می­باشد.